Formy pomocy społecznej

• Świadczenie pracy socjalnej

Praca socjalna świadczona jest na rzecz poprawy funkcjonowania osób i rodzin w ich środowisku społecznym. Prowadzona jest z osobami i rodzinami w celu rozwinięcia lub wzmocnienia ich aktywności i samodzielności życiowej oraz ze społecznością lokalną w celu zapewnienia współpracy i koordynacji działań instytucji i organizacji istotnych dla zaspokajania potrzeb członków społeczności. Praca socjalna świadczona jest osobom i rodzinom bez względu na posiadany dochód. W działalności tej wykorzystuje się właściwe jej metody i techniki, stosowane z poszanowaniem godności osoby i jej prawa do samostanowienia. Praca socjalna może być prowadzona w oparciu o kontrakt socjalny.

• Zasiłek celowy

W celu zaspokojenia niezbędnej potrzeby bytowej może być przyznany zasiłek celowy, a w szczególności na pokrycie części lub całości kosztów zakupu żywności, leków i leczenia, opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów i napraw w mieszkaniu, a także kosztów pogrzebu.

Osobom bezdomnym i innym osobom niemającym dochodu oraz możliwości uzyskania świadczeń na podstawie przepisów o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych może być przyznany zasiłek celowy na pokrycie części lub całości wydatków na świadczenia zdrowotne.

Zasiłek celowy może być przyznany w formie biletu kredytowanego.

Zasiłek celowy może być przyznany również w celu realizacji postanowień kontraktu socjalnego. Wówczas może być wypłacany niezależnie od dochodu, przez okres do 2 miesięcy od dnia, w którym osoba objęta kontraktem socjalnym, w trakcie jego realizacji, stała się osobą zatrudnioną.

Zasiłek celowy na pokrycie wydatków powstałych w wyniku zdarzenia losowego

Świadczenie to może być przyznane osobie albo rodzinie, które poniosły straty w wyniku zdarzenia losowego. W takim przypadku może być przyznany niezależnie od dochodu i może nie podlegać zwrotowi.

Zasiłek celowy na pokrycie wydatków związanych z klęską żywiołową lub ekologiczną

Świadczenie to może być przyznane osobie albo rodzinie, które poniosły straty w wyniku klęski żywiołowej lub ekologicznej. W takim przypadku może być przyznany niezależnie od dochodu i może nie podlegać zwrotowi.

Specjalny zasiłek celowy

Świadczenie  może być przyznane w szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie albo rodzinie o dochodach przekraczających kryterium ustawowe - w wysokości nieprzekraczającej odpowiednio kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub rodziny. Świadczenie to nie podlega zwrotowi.

• Zasiłek okresowy

Zasiłek okresowy jest świadczeniem obligatoryjnym, przyznawanym w oparciu o art. 38 ustawy o pomocy społecznej.

Przysługuje on osobom i rodzinom, których dochód nie przekracza kryterium dochodowego (701,00 zł dla osoby samotnej i 528,00 zł dla osoby w rodzinie), w szczególności ze względu na :

1. długotrwałą chorobę,

2. niepełnosprawność,

3. bezrobocie.

Wysokość zasiłku okresowego nie może być niższa niż 50 % różnicy pomiędzy kryterium dochodowym (osoby samotnie gospodarującej lub rodziny) a dochodem (osoby samotnie gospodarującej lub rodziny) i  nie może być niższa niż 20,00 zł miesięcznie. Okres, na jaki przyznane zostanie to świadczenie ustala ośrodek pomocy społecznej na podstawie okoliczności sprawy. Wypłata zasiłku jest zadanie własnym gminy, dotowanym z budżetu państwa.

Świadczenie to może być przyznane w szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie albo rodzinie o dochodach przekraczających kryterium dochodowe, ale pod warunkiem zwrotu części lub całości kwoty zasiłku (art. 41 ustawy o pomocy społecznej).

• Zasiłek stały

Zasiłek stały jest świadczeniem o charakterze obligatoryjnym, przyznawanym w oparciu o art. 37 ustawy o pomocy społecznej. Przeznaczony jest dla osób niezdolnych do pracy z tytułu wieku lub niepełnosprawności, których dochód nie przekracza ustawowego kryterium dochodowego (701,00 zł dla osoby samotnej i 528,00 zł dla osoby w rodzinie).

Maksymalna kwota zasiłku stałego wynosi 645,00 zł, minimalna – 30,00 zł. Wysokość zasiłku stałego ustala się jako różnicę pomiędzy kryterium dochodowym (osoby samotnie gospodarującej lub na osobę w rodzinie) a dochodem (osoby samotnie gospodarującej lub na osobę w rodzinie).

Zasiłek stały nie przysługuje w przypadku zbiegu uprawnień z prawem do:

• renty socjalnej,

• świadczenia pielęgnacyjnego,

• specjalistycznego zasiłku opiekuńczego,

• dodatku z tytułu samotnego wychowywania dziecka,

• zasiłku dla opiekuna.

   

• Usługi opiekuńcze i Specjalistyczne usługi opiekuńcze

Świadczone są w miejscu zamieszkania osoby i obejmują pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę higieniczną, zleconą przez lekarza pielęgnację oraz w miarę możliwości zapewnienie kontaktów z otoczeniem.

Usługi opiekuńcze świadczone są osobom samotnym, które z powodu wieku, choroby lub innych uzasadnionych przyczyn wymagają pomocy innych osób.

Usługi opiekuńcze mogą być świadczone również osobom, które wymagają pomocy innych osób, a rodzina nie może takiej pomocy zapewnić.

Usługi opiekuńcze przysługują nieodpłatnie świadczeniobiorcom, których dochód na osobę i na osobę w rodzinie nie przekracza kwoty określonej w art. 8 ust. 1 i 2 ustawy o pomocy społecznej (701,00 zł- w przypadku osoby samotnie gospodarującej, 528,00 zł- na osobę w rodzinie).

Specjalistyczne usługi opiekuńcze są to usługi dostosowane do szczególnych potrzeb wynikających z rodzaju schorzenia lub niepełnosprawności, świadczone przez osoby ze specjalistycznym przygotowaniem.

Ośrodek pomocy społecznej, przyznając usługi opiekuńcze, ustala ich zakres, termin i miejsce świadczenia.

Osoby korzystające z usług opiekuńczych lub specjalistycznych usług opiekuńczych, z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi ponoszą opłatę w zależności od posiadanego dochodu osoby samotnie gospodarującej lub dochodu osoby w rodzinie, w wysokości ustalonej zgodnie z poniższą tabelą:

• Poradnictwo specjalistyczne

Poradnictwo specjalistyczne, o którym mowa w art. 46 ustawy, w szczególności prawne, psychologiczne i rodzinne, świadczone osobom i rodzinom, które mają trudności lub wykazują potrzebę wsparcia w rozwiązywaniu swoich problemów życiowych. Realizowane jest bez względu na posiadany dochód. Poradnictwo prawne realizuje się przez udzielanie informacji o obowiązujących przepisach z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego, zabezpieczenia społecznego, ochrony praw lokatorów.

Poradnictwo psychologiczne realizuje się przez procesy diagnozowania, profilaktyki i terapii. Poradnictwo rodzinne obejmuje szeroko rozumiane problemy funkcjonowania rodziny, w tym problemy wychowawcze w rodzinach naturalnych i zastępczych oraz problemy opieki nad osobą niepełnosprawną, a także terapię rodzinną.

• Odzież

Pomoc w formie odzieży przyznaje się osobie lub rodzinie, która jest jej pozbawiona. Pomoc taka udzielana jest jeżeli zasoby pieniężne rodziny lub osoby samotnie gospodarującej nie wystarczają na zaspokojenie niezbędnych potrzeb związanych z odzieżą. Pomoc ta w szczególności przyznawana jest z uwagi na: ubóstwo, sieroctwo, bezrobocie, niepełnosprawność, długotrwałą chorobę, wielodzietność.

• Sprawienie pogrzebu

Sprawienie pogrzebu w sposób ustalony przez gminę, zgodnie z wyznaniem zmarłego, w tym osobom bezdomnym, jest zadaniem własnym, obowiązkowym gminy, na terenie której zamieszkiwała osoba zmarła.

• Gorący posiłek

Pomoc w postaci gorącego posiłku może być przyznana bezpłatnie, jeżeli dochód osoby samotnie gospodarującej lub dochód na osobę w rodzinie nie przekracza 150 % kryterium dochodowego.

Pomoc w formie posiłku może zostać przyznana:

1. dzieciom do 7 roku życia,

2. uczniom do czasu ukończenia szkoły ponadgimnazjalnej,

3. osobom i rodzinom w szczególności z powodu: ubóstwa, sieroctwa, bezdomności, bezrobocia, niepełnosprawności, długotrwałej lub ciężkiej choroby, przemocy w rodzinie, potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności, alkoholizmu lub narkomanii, zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej, klęski żywiołowej lub ekologicznej.

Pomoc przyznawana zwłaszcza osobom samotnym, w podeszłym wieku, chorym lub niepełnosprawnym – w formie posiłku lub świadczenia pieniężnego na zakup posiłku lub żywności. Przyznanie pomocy w formie posiłku następuje w drodze decyzji administracyjnej, po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego w sprawie.

• Skierowanie do Domu Pomocy Społecznej

Osobie wymagającej całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, nie mogącej samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, której nie można zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych, przysługuje prawo do umieszczenia w domu pomocy społecznej. Dom pomocy społecznej świadczy usługi bytowe, opiekuńcze, wspomagające i edukacyjne na poziomie obowiązującego standardu, w zakresie i formach wynikających z indywidualnych potrzeb osób w nim przebywających.

• Odpłatność za pobyt w DPS

Pobyt w domu pomocy społecznej jest odpłatny do wysokości średniego miesięcznego kosztu utrzymania mieszkańca.

Obowiązani do wnoszenia opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej są w kolejności: 

1. mieszkaniec domu, a w przypadku osób małoletnich przedstawiciel ustawowy z dochodów dziecka, 

2. małżonek, zstępni przed wstępnymi, 

3. gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej – przy czym osoby i gmina określone w pkt 2 i 3 nie mają obowiązku wnoszenia opłat, jeżeli mieszkaniec domu ponosi pełną odpłatność.

Opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej wnoszą: 

1. mieszkaniec domu, nie więcej jednak niż 70% swojego dochodu, a w przypadku osób małoletnich przedstawiciel ustawowy z dochodów dziecka, nie więcej niż 70% tego dochodu; 

2. małżonek, zstępni przed wstępnymi – zgodnie z umową zawartą w trybie art. 103 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej :

   1. w przypadku osoby samotnie gospodarującej, jeżeli dochód jest wyższy niż 300% kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej, jednak kwota dochodu pozostająca po wniesieniu opłaty nie może być niższa niż 300% tego kryterium, 

   2. w przypadku osoby w rodzinie, jeżeli posiadany dochód na osobę jest wyższy niż 300% kryterium dochodowego na osobę w rodzinie, z tym że kwota dochodu pozostająca po wniesieniu opłaty nie może być niższa niż 300% kryterium dochodowego na osobę w rodzinie; 

3. gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej – w wysokości różnicy między średnim kosztem utrzymania w domu pomocy społecznej a opłatami wnoszonymi przez osoby, o których mowa w pkt 1 i 2. 

• Schronienie

Udzielenie Schronienia następuje przez przyznanie tymczasowego miejsca w noclegowni albo w schronisku dla osób bezdomnych.

1. Schronisko dla osób bezdomnych zapewnia osobom bezdomnym, które podpisały kontrakt socjalny, całodobowe, tymczasowe schronienie oraz usługi ukierunkowane na wzmacnianie aktywności społecznej, wyjście z bezdomności i uzyskanie samodzielności życiowej.

2.  Noclegownia zapewnia schronienie osobom bezdomnym, świadcząc tymczasową pomoc w postaci miejsca noclegowego, w ramach, której umożliwia spędzenie nocy w warunkach gwarantujących ochronę życia i zdrowia.

3. Tymczasowe schronienie może być udzielone również w formie ogrzewalni, która umożliwia interwencyjny, bezpieczny pobyt w ogrzewanych pomieszczeniach wyposażonych, co najmniej w miejsca siedzące.

W noclegowni, schronisku dla osób bezdomnych, ogrzewalni mogą przebywać osoby zdolne do samoobsługi, których stan zdrowia nie zagraża zdrowiu i życiu innych przebywających w placówce.